Ken jij de 4 basis emoties?

En weet je hoe ze voelen in je lijf?

‘Doe maar normaal dan doe je al gek genoeg’. Als je het niet een keer hebt gezegd, dan heb je deze uitdrukking vast een keer gehoord. Nuchterheid wordt in ons land erg gewaardeerd. Emoties hebben we wel, maar erover praten doen we weinig. We worden er een beetje ongemakkelijk van.

Het gevolg is dat we onze emoties veel vanuit ons hoofd benaderen. We ‘denken’ dan dat het een emotie is, maar eigenlijk zijn het gedachten over de gebeurtenis die de emotie triggerde. De emotie zelf voelen we niet.

Jill Bolte Taylor is een wetenschapper en neuroanatomiste die op 37-jarige leeftijd een ernstige beroerte kreeg. Van de een op de andere dag functioneerde een groot deel van haar rationele hersenen niet meer. Het was voor haar als wetenschapper een heftige maar ook uiterst leerzame ervaring. Zo ontdekte ze onder andere dat een emotie slechts 90 seconden duurt. Dat is maar anderhalve minuut! En dat is goed nieuws!

Als ik ergens door geraakt word, kan ik daar als een grammofoonplaat eindeloos over blijven praten en nadenken. Jill zegt dat je zo in feite de emotie keer op keer kopieert, maar je  transformeert hem niet. Een echte emotie denk je namelijk niet maar voel je. Persoonlijk vond ik het doodeng; voelen. De druk om mijn borstkas, de enge kriebel in mijn buik, de spanning in mijn lichaam. Ik had geen idee hoe ik daar mee om moest gaan. Het gevolg? Voor ik het wist zat ik weer in mijn comfortzone, vergat ik te voelen en was ik vooral aan het nadenken. 

Leren om mijn emoties te begrijpen en vooral om ze te doorvoelen in mijn lijf heeft me enorm veel opgeleverd. Zo kwam ik tot het inzicht dat we 4 basisemoties hebben. Vier maar, dat is overzichtelijk. Uiteraard hangen daaronder nog allemaal subemoties, maar inzicht in de ‘grote 4’ kan je help om je emoties minder eng te gaan vinden en ze in plaats daarvan te verwelkomen. 

Bang

Angst beschermt ons tegen gevaar. Je bang voelen kan dus heel nuttig zijn. In je lichaam voel je dat vaak in je buikstreek. We hebben als mens een overlevingsmechanisme wat ons vroeger beschermde als er een beer achter ons stond. En beer komen we niet zo vaak meer tegen, maar inmiddels zijn onze gedachten onze beren geworden. Dit zorgt ervoor dat ons  systeem (te) vaak aanslaat. Als je angst ervaart geeft je lichaam een adrenalinestoot die er voor zorgt dat je wilt vechten, vluchten of bevriezen. 

Hoe ga je ermee om als je bang bent? Besef je om te beginnen dat je angst ervaart door een gedachte die je had. Breng vervolgens je aandacht naar je lichaam. Waar voel je die angst? Vaak zit het in je buik of bortsstreek. Ga met aandacht naar de ongemakkelijke plek en doe niets, maak er geen ‘verhaaltje’ van in je denken, maar voel alleen maar. Besef dat je niet in gevaar bent, maar dat het door de adrenaline komt dat je je zo voelt. Wacht 90 seconden en adem rustig in en uit, het enge gevoel gaat echt zakken. Hou vol en blijf jezelf voorhouden dat je niet in gevaar bent. 

Blij

Jippie! Dat is een leuke emotie. Als je blij bent voel je dit in je lichaam vaak als een sprongetje rondom je hart of borst. Deze emotie voelen we maar al te graag. Het gevaar is daarom dat je vooral deze emotie wilt vasthouden. Keer op keer ga je op zoek naar je shotje blijheid en zo word je verslaafd aan leuke gebeurtenissen en vermijd je moeilijke situaties.

Herkenbaar? Probeer je bewust te worden van wat je probeert te vermijden of te maskeren. De downs horen nou eenmaal bij het leven. Als je altijd blij wilt zijn moet je steeds meer uit de kast halen om je echt blij te voelen. Dan wordt je onrustig, ben je altijd op zoek naar het volgende feestje en wordt je afhankelijk van anderen. Het is belangrijk om ook die moeilijke emoties te gaan voelen, want die zijn er zeker. Een troost, ze duren maar 90 seconden. 

Boos

Deze emotie is is als vuur: ontvlambaar en heftig. Vaak voel je deze in je lichaam in je hoofd zoals warme wangen en soms trilt zelfs je hele lijf (van woede). Woede zorgt ervoor dat we ‘nee’ durven zeggen, we voelen dat we grenzen over zijn gegaan. Woede is als het ware een rood stopteken. Zichtbaar en soms hoorbaar als een schreeuw of stemverheffing.

Als je boos bent is het goed er niet alleen geluid aan te geven en te schreeuwen maar je ook eens af te vragen waar je op een dieper niveau door geraakt werd. Voel je je bijvoorbeeld niet gezien of gehoord? Herinnert het voorval waar je boos om werd je aan iets uit je jeugd? Een pijn of een gemis? Als je lang boos blijft, vraag je dan af of het nog wel in verhouding is met wat wat er is gebeurd. Misschien had je er zelf ook een aandeel in. Vaak projecteren we onbewust een oude pijn op een ander. Neem eens de tijd om je boosheid te onderzoeken en te ontdekken welke wijze lessen je eruit kan leren. Misschien heb je de volgende keer je boosheid dan wel helemaal niet meer nodig om je grenzen aan te geven. 

Bedroefd

Rouw of verdriet is een emotie die vaak ook rauw in je lijf voelt. Ook dit voel je vaak in je borst. Het voelt zwaar, schrijnend als een interne schaafwond. Deze emotie is veel meer naar binnen gericht, stiller, ingetrokken. Het toelaten van deze emotie uit zich via huilen, wat soms lastig kan zijn om aan de buitenwereld te laten zien. We zijn al gauw geneigd om het weg te sussen, te rationaliseren met wijze raad en snel een zakdoek te geven om het weg te poetsen.

Laat als buitenstaander de emotie er even zijn, zeg niets maar geef de andere ruimte voor het uiten van zijn verdriet. Vaak is dat al genoeg en lucht dat enorm op. Ben jij degene die huilt en voel je je kwetsbaar? Weet dan dat het tonen van kwetsbaarheid een kracht is, waar wetenschapper Brene Brown onderzoek naar gedaan heeft. Brene zegt: ‘Moed begint met jezelf tonen zoals je bent, het leven wordt er voller van, je laat je zien zodat een ander dat ook durft.’ 

Kwetsbaarheid geeft verbinding en schoonheid aan je leven. Vanaf nu is er geen enkele reden meer om verdriet weg te duwen en je onzeker te voelen als je deze emotie ervaart. Laat hem zien, voel hem en ervaar de ruimte!

Wil jij meer doen met je emotionele leven, durven voelen en voluit leven? Dan is medteren echt iets voor jou! Ik leer het je gratis in mijn Zen in 7 dagen meditatie challenge!